Teaser

Programlama dillerini öğrenirken ve onları kıyaslarken bu endeks karşımıza çıkmaktadır. Peki nedir? Güvenilir midir?

TIOBE Index, programlama dillerinin popüleritesini gösteren bir endekstir. Aylık olarak güncellenen bu endeks bize bir programlama dilinin dünyada ne kadar popüler olduğunu göstermektedir.

The TIOBE Programming Community index is an indicator of the popularity of programming languages.

Peki bir dilin popüler olması ne demektir? Bunu nasıl ölçebiliriz? En önemlisi de popülerite bizler için ne ifade etmelidir?

TIOBE Index, bilinirliği yüksek bir endeks olsa da birçok kişi tarafından kullandığı yöntem dolayısıyla eleştirilmektedir. Aralık 2023 itibariyle oluşturulan sıralama şu şekildedir:

TIOBE Index

Kendiniz bakın: TIOBE Index

Siteyi ziyaret edip dillere tıkladığınız zaman güzel bir arayüz üzerinden ilgili dilin popülerliğinin yıllar boyunca nasıl değiştiğini de görebiliyoruz. Ben arayüzünü beğeniyorum.

TIOBE firması, kendini the software quality company olarak tanımılıyor 1:

TIOBE is specialized in assessing and tracking the quality of software. We measure the quality of a software system by applying widely accepted software metrics to it. TIOBE checks more than 1 billion lines of software code for its customers worldwide, real-time, each day. We measure software code quality with the goal to achieve a bug-free world through software quality expertise.

Ben ürünlerini kullanmadım. Belirtmek istediğim şey ise TIOBE Index’in bu firmanın ana ürünü olmadığı. Bu endeks, ek olarak sundukları bir şey.

TIOBE Index nasıl hesaplanıyor?

TIOBE Index, temel olarak çeşitli arama motorlarında, bir programlama dili ile ilgili bulunan sonuç sayısı kullanılarak hesaplanıyor.

Basically the calculation comes down to counting hits for the search query…

TIOBE, güncel durumda 25 adet arama motoru kullanıyor ve aramaların nasıl yapıldığı, hangi sonuçların değerlendirildiği ve bu arama motorlarının ağırlıkları kendi sayfalarında anlatılıyor 2. İşte TIOBE Index ile ilgili tartışmalar da burada başlıyor. Çünkü bu yöntemin doğru olmadığı ile ilgili birçok görüş mevcut. Öncelikle Internet üzerinde bulup, seçtiğim görüşleri paylaşmak istiyorum:

So how does TIOBE calculate this index? You might not believe this, but they count the number of search engine results for each programming language. Not the number of people querying, not the number of queries they’re making, not sentiment. It relies entirely on that useless number that search engines report.

Source: Please stop citing TIOBE

This means that (for an example, in theory) you can have a language that everyone is talking about that has a lot of hits and gets a high rating even though nobody uses it, and you can have a language that lots of people are using but there aren’t many web pages/hits so it gets a low rating. It doesn’t even take into account what the web pages contain (for example, imagine a million web pages saying a certain language is aweful, that all increase the language’s TIOBE index).

Source: How accurate are the language ratings published in the TIOBE Index?

Tiobe’s rankings are nothing more than a calculation of web spam on Google. Bad languages with lots of articles are ranked just as high as loved languages. Languages such as C, get ranked artificially high, most likely due to a flaw in the way they are determining Google search results for the single letter C. So no, C is not the most widely used, loved or anything language. It’s simply a bad algorithm.

Source: Why the Tiobe Index Can’t Be Trusted

Üstteki görüş bir noktada hatalı. TIOBE C dilinin popülerliğini ölçmek için, Google’da C diye arama yapmıyor, "+C Programming" olarak arama yapıyor 2. Yani yazının iddia ettiği gibi tek harf C sonuçları sonuca dahil olmuyor. Internet üzerinde okuduklarınıza (benim bu yazım dahil) hemen güvenmemek için bir örnek daha…

Bu arada ilginizi çekebilir: Google Search Operators: The Complete List (44 Advanced Operators)

But it is so much fun to cite TIOBE! People always become happy when you say how Python beats Java now. :)

😂

Source: Please stop citing TIOBE (Reddit)

Ve gelelim benim en çok sevdiğim görüşe:

Here is the thing: people want some authoritative source backed by science and statistics. The TIOBE index checks all these boxes: it is by a reputable (I guess) company, it uses a reproducible method, and it publishes its methodology. The fact that the methodology and result are complete garbage is irrelevant.

Source: Reddit

Bu son görüşü gerçekten çok beğendim, adeta akademik dünyanın da bir özeti gibi…

Peki TIOBE Index’e alternatifler neler?

Alternatifler

Alternatif endeksler var mı diye Internet üzerinde kısa bir araştırma yaptım, ChatGPT de yardımcı oldu sağ olsun. Örnek olarak C diline de baktım. TIOBE Index’te C, 2. sırada.

Her ölçümün yöntemi kendi sitesinde anlatılıyor, bağlantılara tıklayarak gidebilirsiniz. Örnek olarak aldığım C dilinin sırası 2 ile 10 arasında değişiyor.

Kısa bir araştırma yapmamın sebebi de programlama dillerinin popülerliğini pek de önemsememem, ilerleyen kısımlarda bahsedeceğim.

Popülerlik nedir?

Cambridge Dictionary, popularity nin tanımını şöyle veriyor:

the fact that something or someone is liked, enjoyed, or supported by many people

TDK’da ise popüler kelimesi

Herkesçe tanınan, bilinen

olarak tanımlanmış.

Özellikle TDK’nın tanımı doğrultusunda TIOBE’nin yaptığı gibi arama motoru sonuç sayısına bakmak çok da mantıksız durmuyor. Popülerlik ile o konu hakkında yazılan yazı ve çekilen video sayısı arasında bir korelasyon olmasını bekleyebiliriz. O yüzden popülerlik açısından bu yöntem çok kötü olmayabilir. Gelin bir konuyu toparlayalım.

Yani?

GIF

GIF

Peki ne yapalım sizce? TIOBE Index’teki en popüler dilleri mi öğrenelim yoksa bir daha bu endeksin sayfasını açmayalım mı? Elbette hiçbiri. Konuyu biraz da naçizane tavsiyeler vererek tamamlamak istiyorum.

TIOBE Index sayfasında VHDL i arattığımızda sıralamasının 50 - 100 arasında olduğunu görüyoruz. Verilog ve System Verilog sorguları ise sonuç bile dönmüyor, yani kaçıncı sırada olduğu belli bile değil! Şimdi bu endekse göre düşünseydik FPGA/ASIC işi yapan sayısal tasarım ve doğrulama mühendislerinin herhalde aç kalması gerekirdi değil mi? Ama durumun böyle olmadığını muhtemelen siz de biliyorsunuz. FPGA alanında çalışacaksanız bu endekste (ve muhtemelen tüm endekslerde) sırası çok düşük diye HDL dillerini öğrenmeme lüksünüz yok.

Bir örnek daha vereyim: NASA, Voyager programını idame etmek için Cobol (1959), Fortran (1957) ve Algol (1958) bilen programcı arıyordu. Bu diller günümüzde adeta “pek yüzüne bakılmayan” diller olsa da tasarımların yapıldığı 70’li yıllarda altın çağını yaşıyordu. Benzer şekilde eski dillerin mainframe kullanan bankacılık, havacılık gibi sektörlerde eski kodlarda bulunduğu ve risklerinden dolayı idame ettirildiği söylenir. Muhtemelen buralarda çalışan programcılar, dili bilen kişilerin çok az olmasından dolayı dolgun ücretler alabiliyorlar ama çalışabilecekleri iş sahaları da oldukça sınırlı. Çok sınırlı sayıda olan bir işe girebiliriz ve girersek de iyi kazanabiliriz diye tutup sırf bu sebepten Cobol mu öğreneceğiz? E bu da pek mantıklı gelmiyor size değil mi?

Mesela bakın, uzun yıllardır eski sistemleri ayakta tutmak için COBOL ile çalışan Veronica ablamız da artık bu işten sıkılmış (para kazanıyor olmasına rağmen) ve bırakmış. Bir dilin para kazandırıyor olması da sürekli yapabileceğimiz anlamına gelmiyor, insan işte…

Video

Dilbert

Merak edenler için: Year 2000 problem

COBOL konusunu mainframe denince akla ilk gelen firmalardan IBM’in daha 2 hafta önce attığı şu videonun linkini bırkarak kapatıyorum, konuyu biraz uzattım: Technical Debt and Modernizing COBOL

“Hangi programlama dilini öğrenmeliyim?” diye düşünürken aslında çalışmak istediğimiz alanı düşünmek gerekiyor. AI/ML alanında çalışacaksanız Python’un, gömülü sistem ve sistem programlama ve benzeri düşük seviye yüksek performans işler yapacaksanız C/C++’ın ve hatta Assembly’nin, web işleri yapacaksanız JavaScript’in, sayısal tasarım yapacaksanız VHDL/Verilog/System Verilog’un popülerlikleri ve herhangi bir endeksteki sıralaması ne olursa olsun öğrenilmesinin neredeyse zorunlu olduğunu söyleyebiliriz. Kendi alanınız ne olursa olsun biraz Python bilmenin de faydalı olacağını düşünüyorum. Python son yıllarda veri bilimi ve yapay zeka konularında parlasa da aslında günümüzün adeta genel geçer bir script dili gibi de kullanılıyor. Her alan için geliştirilmiş Python temelli araçlar bulunabiliyor. Python ve JavaScript genel amaca da hitap ediyorlar. Ama örneğin sayısal tasarımcı iseniz önceliğiniz bunlar değil HDL dilleri olmalıdır.

Yukarıda TIOBE Index’e alternatif gösterilen ölçümlerden bahsettim. Buradaki sonuçlar TIOBE’den daha anlamlı mı? Muhtemelen evet. Geliştiriciler ile yapılan geniş çaplı anketler, GitHub gibi açık kaynak projelerin bulunduğu yerlerdeki dil dağılımları, iş ilanlarında aranan programlama dilleri TIOBE’nin baz aldığı arama motoru sonuçlarına göre daha iyi bir gösterge olabilir. Örneğin belirttiğim gibi C dilinin sıralaması 2-10 arasında yer alıyor, ölçümden ölçüme değişiyor. C dilinin sırası 50 de olsa gömülü yazılım yapacaksanız bu dili öğreneceksiniz, en azından günümüzde böyle. Dünya üzerinde yazılım alanında o kadar farklı problemler ve platformlar var ki global bir şekilde her şeyi kapsayan bir endeks oluşturmak da çok anlamlı olmuyor. O yüzden alana göre düşünmek gerekiyor. Bunun için doğru yaklaşımların da o alandaki iş ilanlarına bakmanın, alanda çalışan kişilerle konuşmanın, o konu ile ilgili yapılan açık kaynak projelerde kullanılan dillere göz atmanın olacağını düşünüyorum.

Elbette bu TIOBE Index dahil olmak üzere bu endekslere bakmayalım demiyorum. Ben de Stack Overflow’un anket sonuçlarına, aklıma geldikçe TIOBE Index’e bakıyorum (10-15 saniye kadar) insanlar nelerle ilgileniyor, dünya nereye gidiyor bunu kaçırmamak adına. Örneğin TIOBE Index’te Python sayfasına bakarsanız Python’ın nasıl popülerleştiğini görebilirsiniz, dediğim gibi elbete bir korelasyon var, ne kadar güçlü tartışmaya açık. Bu veriler anlamsız değil. Ama “ne öğrenmeliyim?” diye kendime sorarken, karar verme algoritmamda kullandığım girdilerden biri olan bu tarz endeks puanlarının algoritmamdaki kat sayısı düşük. TIOBE de kendi ölçümü ile ilgili şunları söylüyor:

It is important to note that the TIOBE index is not about the best programming language or the language in which most lines of code have been written.

Ayrıca:

The index can be used to check whether your programming skills are still up to date or to make a strategic decision about what programming language should be adopted when starting to build a new software system.

Problem TIOBE Index’e gereğinden fazla “değer” verince oluşuyor. Adamlar da kendi ölçümlerinin ne anlama gelip gelmediğini anlatıyorlar. Siz bir programlama dilini öğrenmek için seçerken bir kurum veya birinin popüler demesine bakıyorsanız sorun biraz da sizde oluyor ne yazık ki. Günün sonunda kariyer açısından TIOBE “şu dil bundan popüler” dese ne olacak demese diye düşünüyorum, çok da şaapmamak lazım.

TIOBE Index, yukarıda en sevdiğim görüş olarak belirttiğim Reddit yorumu gibi. Yani birilerini bir dilin popüler olduğuna ikna etmek istiyorsanız kullanabileceğini bir kaynak. O dil listede yoksa (HDL dilleri) gibi TIOBE Index konusunu hiç açmayabilirsiniz de 🙊 (akademik dünyayı özetledim).

Buraya kadar okduğunuz için teşekkür ederim. Varsa görüşlerinizi yorum olarak iletebilirsiniz.

Görüşmek üzere… 🙋‍♂️

İlgili Kaynaklar

  1. About us - TIOBE ↩

  2. TIOBE Programming Community Index Definition ↩ ↩2

Beğendiniz mi? Destek olmak ister misiniz? Eğer öyleyse bir kahve ısmarlayabilirsiniz:

Buy Me A Coffee